Σημαντικές αλλαγές στην εργατική νομοθεσία με τον Ν.5053/2023 που θα εφαρμοστούν άμεσα.
- Παράλληλη απασχόληση :
Προβλέπεται ότι δεν επιτρέπεται να συνάπτονται συμφωνίες ή να τίθενται ρήτρες με τις οποίες ο εργαζόμενος απαγορεύεται να παρέχει εργασία σε άλλους εργοδότες εκτός του συμφωνημένου ωραρίου. Προς διασφάλιση των εργαζομένων και προς άρση της οποιασδήποτε αμφιβολίας προβλέπεται πάντως ρητώς ότι η παράλληλη απασχόληση επιτρέπεται με την επιφύλαξη των κείμενων διατάξεων περί του χρόνου εργασίας και ανάπαυσης των εργαζομένων, ιδίως δε των άρθρων 162 έως 179 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου και διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση πολλαπλής ασφάλισης ή πολλαπλής καταβολής εισφορών ισχύουν τα προβλεπόμενα στην περ. α’ της παρ. 2 του άρθρου 28 του ν. 4387/2016 (Α’ 85). Διευκρινίζεται ότι για την αποφυγή καταχρηστικής εφαρμογής η παράλληλη απασχόληση δεν νοείται μεταξύ συνδεδεμένων επιχειρήσεων, όπως αυτές ορίζονται από την ισχύουσα νομοθεσία.
2.Καταγγελία σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου χωρίς προειδοποίηση και χωρίς αποζημίωση απόλυσης
Προσαρμόζεται προς την Οδηγία (ΕΕ) 2019/1152 και εντάσσεται στον Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (π.δ. 80/2022, Α’ 222) η υφιστάμενη ρύθμιση της περ. Α της παρ. 2 του άρθρου 74 του ν. 3863/2010 (Α’ 115), σύμφωνα με την οποία η απασχόληση με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου για τους πρώτους δώδεκα (12) μήνες από την ημέρα ισχύος της μπορεί να καταγγελθεί χωρίς προειδοποίηση και χωρίς αποζημίωση απόλυσης, εκτός αν άλλο συμφωνήσουν τα μέρη και προβλέπεται περαιτέρω ότι, σε περίπτωση που τα συμβαλλόμενα μέρη συμφωνήσουν δοκιμαστική περίοδο, η οποία κριθεί επιτυχής από τον εργοδότη, το χρονικό διάστημα της δοκιμαστικής περιόδου προσμετράται στον χρόνο των δώδεκα (12) μηνών.
3.Ανάρτηση βασικών όρων εργασίας και ατομικής σύμβασης εργασίας στο «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ»
Με την αξιολογούμενη ρύθμιση αντιμετωπίζεται, αφενός η ανάγκη της γνωστοποίησης των βασικών όρων της εργασίας και της ατομικής σύμβασης εργασίας στον εργαζόμενο, για ενίσχυση της ασφάλειας δικαίου και αφετέρου η ανάγκη της δημιουργίας κατάλληλων προτύπων για την ανάρτηση των πληροφοριών αυτών στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» (Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ) του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Συγκεκριμένα προβλέπεται αφενός ότι στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ θα διατίθεται πρότυπο «Βασικών Όρων Εργασίας», καθώς και πρότυπο «Ατομικής Σύμβασης Εργασίας» και αφετέρου ότι κάθε εργοδότης, ο οποίος προσλαμβάνει εργαζόμενο με σχέση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου, υποχρεούται να αναρτήσει ηλεκτρονικά στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, τους βασικούς όρους εργασίας του εργαζόμενου, άλλως την έγγραφη ατομική σύμβαση εργασίας, εφόσον υπάρχει, και ότι για την ισχύ των βασικών όρων εργασίας και για την ανάρτηση της ατομικής σύμβασης εργασίας απαιτείται η συνυπογραφή αυτών από τον εργαζόμενο με φυσικό ή ψηφιακό τρόπο.
4.Καταχώριση αλλαγής ωραρίου και υπερωριών στο «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» από επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που έχουν ενταχθεί στην ψηφιακή κάρτα εργασίας
Με την αξιολογούμενη ρύθμιση παρέχεται η δυνατότητα στους εργοδότες, των οποίων οι επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις έχουν ενταχθεί στο ηλεκτρονικό σύστημα μέτρησης του χρόνου εργασίας με τη χρήση της ψηφιακής κάρτας εργασίας για τους εργαζομένους τους με εξαρτημένη εργασία, να μην καταχωρίζουν τις αλλαγές ή την τροποποίηση του ωραρίου εργασίας ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας ή της υπερωριακής απασχόλησης πριν από την έναρξη πραγματοποίησής τους, με αποτέλεσμα να μειώνεται το σχετικό διοικητικό βάρος για τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν σύστημα της ψηφιακής κάρτας. Σημειώνεται, άλλωστε, ότι με τη σήμανση της ψηφιακής κάρτας αποδεικνύονται σε πραγματικό χρόνο η έναρξη και η λήξη του χρόνου εργασίας, καθώς και η νόμιμη υπέρβαση του δηλωθέντος ωραρίου (υπερωρία) και, ως εκ τούτου, σε περίπτωση αναντιστοιχίας της πραγματικής απασχόλησης με τη σχετική σήμανση της κάρτας, η οποία διαπιστώνεται μετά από τον σχετικό επιτόπιο έλεγχο της Επιθεώρησης Εργασίας, επιβάλλονται κυρώσεις, δηλαδή διοικητικό πρόστιμο ύψους δέκα χιλιάδων πεντακοσίων (10.500) ευρώ ανά εργαζόμενο στην ψηφιακή κάρτα του οποίου δεν είναι δυνατή η ανωτέρω αντιστοίχιση.
5.Υποβολή στο «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» των περιπτώσεων λύσης της σύμβασης εργασίας
Με την αξιολογούμενη ρύθμιση μειώνεται το διοικητικό βάρος δεδομένου ότι μετά τον ψηφιακό μετασχηματισμό του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ υποστηρίζεται πλέον με ασφάλεια η αποτύπωση των οικειοθελών αποχωρήσεων σε αυτό, βοηθώντας σημαντικά στην καταγραφή της πραγματικής κατάστασης στις περιπτώσεις εργαζομένων που έχουν παραιτηθεί, εξακολουθούν, ωστόσο, να εμφανίζονται ως εργαζόμενοι σε μία επιχείρηση.
6.Απασχόληση την έκτη ημέρα σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις συνεχούς λειτουργίας που εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας
Με την αξιολογούμενη ρύθμιση αντιμετωπίζεται το ζήτημα της επίλυσης προβλημάτων που ανακύπτουν κατά την οργάνωση του προγράμματος των εναλλασσόμενων βαρδιών σε περιπτώσεις επιχειρήσεων ή εκμεταλλεύσεων που δεν είναι από τη φύση τους συνεχούς λειτουργίας, αλλά είναι δυνατόν να λειτουργούν κατά τις ημέρες Δευτέρα έως και Σάββατο, επί είκοσι τέσσερις (24) ώρες, με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών, και στις οποίες οι εργαζόμενοι απασχολούνται σε πενθήμερη εβδομαδιαία εργασία, με το να καθίσταται επιτρεπτή η απασχόληση των εργαζομένων κατά την έκτη (6η) ημέρα της εβδομάδος, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, κατά τις οποίες η επιχείρηση παρουσιάζει απρόβλεπτα ιδιαίτερα αυξημένο φόρτο εργασίας. Επιπλέον, καθίσταται σαφές ότι η απασχόληση των εργαζομένων κατά την έκτη (6η) ημέρα της εβδομάδος αμείβεται προσαυξημένη κατά 40% και τελεί υπό την επιφύλαξη της τήρησης των χρονικών ορίων εργασίας των εργαζομένων, καθώς και της εφαρμογής των κανόνων για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων, και ότι σε κάθε περίπτωση εφαρμόζονται τα άρθρα 162 έως 179 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (π.δ. 80/2022, Α’ 222). Ειδικά για τους απασχολούμενους σε ξενοδοχειακές και επισιτιστικές επιχειρήσεις, η αμοιβής της 6ης ημέρας μπορεί να ορίζεται με συλλογική σύμβαση, πρόβλεψη που θα κατισχύει ως ειδικότερη.
7.Aπασχόληση εργαζομένων κατά την ημέρα Κυριακή και κατά τις ημέρες αργίας
Με την αξιολογούμενη ρύθμιση αντιμετωπίζεται η ανάγκη λειτουργίας κατά την Κυριακή και τις ημέρες αργίας: α) των εκπαιδευτικών κέντρων πιλότων, πληρωμάτων και τεχνικών αεροσκαφών καθώς και εκπαιδευτικών κέντρων προσωπικού επίγειας εξυπηρέτησης αεροσκαφών και επιβατών, εφόσον εξυπηρετούν επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που λειτουργούν επί είκοσι τέσσερις (24) ώρες ημερησίως και επτά (7) ημέρες την εβδομάδα, προς τον σκοπό της διευκόλυνσης της εκπαίδευσης και της βελτίωσης των δεξιοτήτων αυτών των κατηγοριών εργαζομένων, β) της βιομηχανίας τροφίμων και γ) εμφιαλώσεως φυσικού μεταλλικού νερού, παραγωγής αναψυκτικών και παρασκευής προϊόντων εμφιάλωσής τους λόγω της ανάγκης παραγωγής, διατήρησης και μεταφοράς προϊόντων ιδιαίτερα ευαλλοίωτων που καθιστούν αναγκαία τη λειτουργία των επιχειρήσεων αυτών κατά τις εν λόγω ημέρες
8.Διευθέτηση χρόνου εργασίας μεταξύ του εργοδότη και του εργαζομένου
Με την αξιολογούμενη ρύθμιση αντιμετωπίζεται η ανάγκη διευκόλυνσης της αξιοποίησης του συστήματος της διευθέτησης του χρόνου εργασίας από εργαζόμενους και εργοδότες, με παράλληλη παροχή εγγυήσεων για την αποφυγή καταστρατήγησης εις βάρος των εργαζομένων.
9.«Ξεπάγωμα τριετιών – Αμοιβή χρόνου προϋπηρεσίας»
Η αξιολογούμενη ρύθμιση αίρει από την 1η.1.2024 και πριν από την πλήρωση της αίρεσης περί διαμόρφωσης του εθνικού ποσοστού ανεργίας των τελευταίων τεσσάρων τριμήνων, όπως αυτό αποτυπώνεται στην Έρευνα Εργατικού Δυναμικού της ΕΛ.ΣΤΑΤ, σε ποσοστό κάτω του δέκα τοις εκατό (10%), η αναστολή της ισχύος διατάξεων νόμων, κανονιστικών πράξεων, συλλογικών συμβάσεων ή διαιτητικών αποφάσεων, οι οποίες προβλέπουν αυξήσεις μισθών ή ημερομισθίων, περιλαμβανομένων και εκείνων περί υπηρεσιακών ωριμάνσεων, με μόνη προϋπόθεση την πάροδο συγκεκριμένου χρόνου εργασίας, όπως το επίδομα πολυετίας, το επίδομα χρόνου εργασίας, το επίδομα τριετίας και το επίδομα πενταετίας, η οποία είχε επιβληθεί με το άρθρο 4 της υπ’ αρ. 6/28.2.2012 Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου (Α’ 38), που είχε εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση της παραγράφου 6 του άρθρου 1 του ν. 4046/2012..
Κατά συνέπεια, αναμένεται να ενισχυθεί το εισόδημα των εργαζομένων και να αντιμετωπιστεί το ζήτημα των επίμονων πληθωριστικών πιέσεων, οι οποίες εξασθενίζουν την αγοραστική τους δύναμη. Εξάλλου, η ενίσχυση του εισοδήματος των εργαζομένων είναι συμβατή με τη σύγκλιση του επιπέδου των μισθών με αυτή των άλλων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και την αύξηση του επιπέδου του μέσου μισθού στη χώρα μας.
Με την αξιολογούμενη ρύθμιση προσδιορίζονται τα χρονικά διαστήματα προσμέτρησης της διανυθείσας προϋπηρεσίας για τους σκοπούς της ρύθμισης και ειδικώς για όσους αμείβονται με τον νομοθετημένο κατώτατο μισθό και ημερομίσθιο, ενώ ορίζονται ρητώς οι προϋποθέσεις συμψηφισμού καθώς και ότι για το χρονικό διάστημα από την 14η.2.2012 έως και την 31η.12.2023 καμία αξίωση δεν γεννάται, ούτε οφείλονται αυξήσεις μισθών ή ημερομισθίων, περιλαμβανομένων και εκείνων περί υπηρεσιακών ωριμάνσεων, με μόνη προϋπόθεση την πάροδο συγκεκριμένου χρόνου εργασίας.
Άρθρο του Χρήστου Τριανταφυλλόπουλου, Founder – CEO της Aegean Consulting
Το ανωτέρω κείμενο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις εξειδικευμένες συμβουλές
