Μείωση αφορολογήτου ορίου – Μεταβολή κλίμακας φορολογίας

Οι αλλαγές στη φορολογική νομοθεσία με το ν. 4472/2017

Στο παρόν άρθρο παρουσιάζουμε, τις σημαντικότερες μεταβολές που επήλθαν στη φορολογική νομοθεσία με το ν. 4472/2017. Ο νόμος αυτός, ο οποίος περιλαμβάνει το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018-2021 και δημοσιεύτηκε στις 19 Μαΐου 2017, επέφερε σημαντικές αλλαγές στους κωδικοποιημένους νόμους.

• Μείωση αφορολογήτου ορίου. Έναρξη ισχύος από 1.1.2019 ή από 1.1.2020, αναλόγως με την επίτευξη των τιθέμενων δημοσιονομικών στόχων.

Οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 16 του Κ.Φ.Ε. οι οποίες καθορίζουν τη γενική μείωση του φόρου εισοδήματος και κατ’ επέκταση το αφορολόγητο όριο για μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες τροποποιούνται για τα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1.1.2020 και εφεξής.

Σημειώνεται ότι στις διατάξεις του ν. 4472/2017 υπάρχει πρόβλεψη βάσει της οποίας αν κριθεί από τους θεσμούς σε συνεργασία με τις ελληνικές αρχές ότι δεν επιτυγχάνονται οι τιθέμενοι δημοσιονομικοί στόχοι για το οικονομικό έτος 2019, οι εν λόγω διατάξεις θα εφαρμοστούν για εισοδήματα που αποκτώνται από την 1.1.2019 και εφεξής.

• Μεταβολή κλίμακας φορολογίας εισοδήματος από μισθούς, συντάξεις και επιχειρηματική δραστηριότητα.
• Μεταβολή ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης
• ΕΝ.Φ.Ι.Α.

Από 1.1.2020, εφόσον συντρέξουν οι τιθέμενες από το νόμο προϋποθέσεις (βλ. στη συνέχεια), στον ΕΝ.Φ.Ι.Α θα χορηγείται έκπτωση κατά 30% και κατ’ ανώτατο ποσό 70 ευρώ, όταν το συνολικό ποσό του φόρου (κύριου και συμπληρωματικού) δεν υπερβαίνει τα 700 ευρώ.

Παρατίθεται ακολούθως ενδεικτικός πίνακας με τον αρχικό συνολικό ΕΝ.Φ.Ι.Α, τη χορηγούμενη έκπτωση (σε απόλυτο ποσό και ποσοστιαία) και το τελικό ποσό ΕΝ.Φ.Ι.Α. που θα καταβάλλει ο φορολογούμενος, σε περίπτωση εφαρμογής των εν λόγω διατάξεων.

Ε.2. Μείωση αφορολογήτου ορίου. Έναρξη ισχύος από 1.1.2019 ή από 1.1.2020, αναλόγως με την επίτευξη των τιθέμενων δημοσιονομικών στόχων.

Οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 16 του Κ.Φ.Ε. οι οποίες καθορίζουν τη γενική μείωση του φόρου εισοδήματος και κατ’ επέκταση το αφορολόγητο όριο για μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες τροποποιούνται για τα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1.1.2020 και εφεξής.

Σημειώνεται ότι στις διατάξεις του ν. 4472/2017 υπάρχει πρόβλεψη βάσει της οποίας αν κριθεί από τους θεσμούς σε συνεργασία με τις ελληνικές αρχές ότι δεν επιτυγχάνονται οι τιθέμενοι δημοσιονομικοί στόχοι για το οικονομικό έτος 2019, οι εν λόγω διατάξεις θα εφαρμοστούν για εισοδήματα που αποκτώνται από την 1.1.2019 και εφεξής.

Παρατίθεται ακολούθως συγκριτικός πίνακας με τη μείωση του φόρου του άρθρου 16 του ΚΦΕ, όπως σήμερα ισχύει, και όπως θα ισχύσει στο μέλλον, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4472/2017.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι με την ισχύουσα κλίμακα φορολογίας εισοδήματος μισθωτών – συνταξιούχων – αγροτών, το πρώτο κλιμάκιο εισοδήματος (έως του ποσού των 20.000€) φορολογείται με συντελεστή 22%, η ανωτέρω μείωση φόρου οδηγεί στη συρρίκνωση του αφορολόγητου ορίου που απολαμβάνουν οι συγκεκριμένες κατηγορίες φορολογουμένων. Παραθέτουμε ακολούθως συγκριτικό πίνακα των μεταβολών που θα επέλθουν στο αφορολόγητο όριο.

Επισημαίνουμε ότι σε περίπτωση που μεταβληθεί η κλίμακα φορολογίας εισοδήματος του άρθρου 15 του Κ.Φ.Ε., κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 12 του ν. 4472/2017 (βλ. και επόμενη σημείωση Ε.3), τα παραπάνω αφορολόγητα όρια θα μεταβληθούν ως εξής:

Σχετ. Άρθρο 10 § 1 και άρθρο 15 § 2 του ν. 4472/2017.

Ε.3. Μεταβολή κλίμακας φορολογίας εισοδήματος από μισθούς, συντάξεις και επιχειρηματική δραστηριότητα.

Από 1.1.2020, εφόσον συντρέξουν οι τιθέμενες από το νόμο προϋποθέσεις (βλ. στη συνέχεια), θα μεταβληθεί η κλίμακα φορολογίας εισοδήματος από μισθούς, συντάξεις και επιχειρηματική δραστηριότητα. Η κλίμακα που θα ισχύσει θα έχει ως εξής:

Ουσιαστικά, θα μεταβληθεί, υπό προϋποθέσεις, ο φορολογικός συντελεστής του πρώτου κλιμακίου της ανωτέρω κλίμακας από 22% σε 20% για εισοδήματα έως 20.000€. Κατά τα λοιπά, η συγκεκριμένη κλίμακα φορολογίας παραμένει ως έχει σήμερα.

Σημείωση: Οι διατάξεις αυτές θα εφαρμοστούν από 1.1.2020, υπό την προϋπόθεση και στο βαθμό που, σύμφωνα με εκτίμηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και τις ελληνικές αρχές, στο πλαίσιο της τελικής αξιολόγησης του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής, δεν προκαλείται απόκλιση από τους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους, όπως αυτοί καθορίζονται στο ως άνω Πρόγραμμα.

Σχετ. Άρθρο 12 του ν. 4472/2017

Ε.4. Μεταβολή φορολογικού συντελεστή νομικών προσώπων

Από 1.1.2019, εφόσον συντρέξουν οι τιθέμενες από το νόμο προϋποθέσεις (βλ. στη συνέχεια), θα φορολογούνται με συντελεστή 26% (αντί του ισχύοντος σήμερα 29%) τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτούν:

τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες που τηρούν διπλογραφικά βιβλία,
τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ (περ. γ’ του άρθρου 45 του Κ.Φ.Ε.) που τηρούν απλογραφικά βιβλία
οι προσωπικές εταιρείες, οι συνεταιρισμοί και ενώσεις αυτών, οι κοινωνίες αστικού δικαίου, οι αστικές κερδοσκοπικές ή μη κερδοσκοπικές εταιρείες, οι συμμετοχικές ή αφανείς εφόσον ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, οι κοινοπραξίες και οι λοιπές νομικές οντότητες που δεν περιλαμβάνονται στις περιπτώσεις α’ – στ’ του άρθρου 45 του Κ.Φ.Ε. που τηρούν απλογραφικά βιβλία

Αντιθέτως, με φορολογικό συντελεστή 29% συνεχίζουν να φορολογούνται τα πιστωτικά ιδρύματα της περίπτωσης 1 της παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 4261/2014.

Σημείωση: Οι διατάξεις αυτές θα εφαρμοστούν για εισοδήματα που αποκτώνται κατά το φορολογικό έτος που αρχίζει από 1.1.2019, υπό την προϋπόθεση και στο βαθμό που, σύμφωνα με εκτίμηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και τις ελληνικές αρχές, στο πλαίσιο της τελικής αξιολόγησης του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής, δεν προκαλείται απόκλιση από τους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους, όπως αυτοί καθορίζονται στο ως άνω Πρόγραμμα.

Σχετ. Άρθρο 14 § 1 του ν. 4472/2017.

Ε.5. Μεταβολή ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης

Από 1.1.2020, εφόσον συντρέξουν οι τιθέμενες από το νόμο προϋποθέσεις (βλ. στη συνέχεια), η ειδική εισφορά αλληλεγγύης θα υπολογίζεται βάσει της ακόλουθης κλίμακας:

Με τον τρόπο αυτό, θα επέλθει, εφόσον εφαρμοστεί, απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης για εισοδήματα έως 30.000 € και μείωση για τα εισοδήματα από 30.000,01 έως 65.000 €. Αντιθέτως, αμετάβλητη θα είναι η επιβάρυνση για τα εισοδήματα άνω των 65.000 €.

Σημείωση: Οι διατάξεις αυτές θα ισχύσουν, από 1.1.2020, υπό την προϋπόθεση και στο βαθμό που, σύμφωνα με εκτίμηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και τις ελληνικές αρχές, στο πλαίσιο της τελικής αξιολόγησης του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής, δεν προκαλείται απόκλιση από τους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους, όπως αυτοί καθορίζονται στο ως άνω Πρόγραμμα.

Σχετ. Άρθρο 13 του ν. 4472/2017

Ε.6. ΕΝ.Φ.Ι.Α.

Από 1.1.2020, εφόσον συντρέξουν οι τιθέμενες από το νόμο προϋποθέσεις (βλ. στη συνέχεια), στον ΕΝ.Φ.Ι.Α θα χορηγείται έκπτωση κατά 30% και κατ’ ανώτατο ποσό 70 ευρώ, όταν το συνολικό ποσό του φόρου (κύριου και συμπληρωματικού) δεν υπερβαίνει τα 700 ευρώ.

Παρατίθεται ακολούθως ενδεικτικός πίνακας με τον αρχικό συνολικό ΕΝ.Φ.Ι.Α, τη χορηγούμενη έκπτωση (σε απόλυτο ποσό και ποσοστιαία) και το τελικό ποσό ΕΝ.Φ.Ι.Α. που θα καταβάλλει ο φορολογούμενος, σε περίπτωση εφαρμογής των εν λόγω διατάξεων.

Επισημαίνεται ότι στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται οικονομική αδυναμία πληρωμής της συνολικής οφειλής του ΕΝ.Φ.Ι.Α. (βάσει εισοδηματικών κριτηρίων, αξίας ακίνητης περιουσίας κ.λπ., βλ. προϋποθέσεις στην παρ. 1 του άρθρου 7 του ν. 4223/2013) το όριο των επτακοσίων (700) ευρώ θα διπλασιάζεται.

Σημείωση: Οι διατάξεις αυτές θα εφαρμοστούν από 1.1.2020, υπό την προϋπόθεση και στο βαθμό που, σύμφωνα με εκτίμηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και τις ελληνικές αρχές, στο πλαίσιο της τελικής αξιολόγησης του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής, δεν προκαλείται απόκλιση από τους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους, όπως αυτοί καθορίζονται στο ως άνω Πρόγραμμα.